Trong tình hình dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, cùng với việc thực hiện nghiêm, quyết liệt các giải pháp ứng phó, ngăn chặn dịch thì ý thức và tinh thần trách nhiệm, sự tự giác… của mỗi cá nhân là yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa, và ngăn chặn dịch bệnh lan rộng. Ðó còn là sự chung tay, góp
Từ vựng tiếng Trung các chức vụ, chức danh trong công ty. 1. Chủ tịch hội đồng quản trị. 董事长. dǒng shì zhǎng. 2. Phó Chủ tịch. 副董事长. fù dǒng shì zhǎng.
Bài học này sẽ cung cấp cho các bạn những từ vựng tiếng Anh về tội phạm. Sau khi học bài này các bạn có thể bàn luận về tội phạm. commit crime. phạm tội. combat/fight crime. phòng chống tội phạm. turn to crime (=start commiting crimes) bắt đầu phạm tội.
Anh T. (ngụ Q.7, TP.HCM) cho biết, anh và hàng xóm đã cùng viết đơn tập thể gửi đến phường vì bị "tra tấn" từ tiếng ồn và âm thanh nhạc DJ suốt ngày đêm từ một quán ăn gần đó. Karaoke, nhạc từ loa kẹo kéo ngày càng phổ biến và cũng là nỗi ám ảnh của nhiều người.
c. Tên gọi tiếng Anh của thượng úy . Tiếng Việt: Thượng úy là một danh xưng cấp bậc quân sự ở một số quốc gia.Quân hàm Thượng úy là quân hàm cao nhất dành cho sĩ quan chỉ huy ở cấp trung đội và có thể đảm nhiệm chức đại đội trưởng hoặc đại đội phó.
. Phó từ trong tiếng anh ký hiệu là gì? Vai trò và vị trí của phó từ trong câu như nào? Đây là những câu hỏi thường gặp của các em học sinh khi tìm hiểu về phó từ cũng như các loại từ khác trong quá trình bồi dưỡng kiến thức anh văn. Cùng tìm hiểu phó từ trong tiếng anh ký hiệu là gì cũng như vai trò và ý nghĩa của phó từ qua bài viết dưới đây nhé! Định nghĩa phó từ trong tiếng anh ký hiệu là gì?Phân loại trạng từ phó từ trong câuTrạng từ chỉ thời gianTrạng từ chỉ cách thứcTrạng từ chỉ nơi chốnTrạng từ chỉ tần suấtTrạng từ chỉ mức độTrạng từ chỉ số lượngTrạng từ nghi vấnTrạng từ liên hệ Vị trí của trạng từ phó từMột số lưu ý khi sử dụng trạng từ phó từSo sánh tính từ và phó từ trong tiếng anh Adverbs hay còn được gọi là phó từ hoặc trạng từ trong tiếng anh. Loại từ này thường được viết tắt là Adv. Nó được dùng mang tính chất bổ sung hay phụ nghĩa cho loại từ khác trong câu, ngoại trừ danh từ và đại danh từ. Như vậy khái niệm phó từ trong tiếng anh ký hiệu là gì thì Adv chính là câu trả lời cho bạn. Dưới đây là một số thông tin liên quan đến phó từ trạng từ trong câu. Phân loại trạng từ phó từ trong câu Sau khi định nghĩa phó từ trong tiếng anh ký hiệu là gì, chúng ta cùng tìm hiểu về một số cách phân loại trạng từ cơ bản trong câu. Nhìn chung, trạng từ hay phó từ thường được phân chia theo ý nghĩa hoặc theo vị trí. Trạng từ chỉ thời gian Trạng từ chỉ thời gian là gì? Được kí hiệu là Adverbs of time. Loại trạng từ hay phó từ này diễn tả các hành động được thực hiện trong khung thời gian như nào trong ngày. Thông thường, trạng từ chỉ thời gian thường được dùng trả lời cho các câu hỏi When khi nào?. Vị trí của trạng từ chỉ thời gian Adverbs of time thường được đặt cuối câu, hoặc có thể đầu câu với ý nghĩa nhấn mạnh. Một số trạng từ chỉ thời gian cụ thể như today, now, yesterday, tomorrow, yet, then, before, at once, recently, rarely…. Ví dụ Rarely she wants to do the exercise. Trạng từ chỉ cách thức Trên đây là định nghĩa phó từ trong tiếng anh ký hiệu là gì cũng như khái niệm trạng từ chỉ thời gian. Tiếp theo chúng ta tìm hiểu về trạng từ chỉ cách thức. Trạng từ chỉ cách thức là gì? Adverbs of manner trong tiếng việt có nghĩa trạng từ chỉ cách thức. Loại trạng từ/phó từ này được dùng diễn tả một hành động được thực hiện như nào và ra sao. Trạng từ cách thức thông thường trả lời cho câu hỏi với How?. Các trạng từ chỉ cách thức điển hình như quickly, slowsly, sadly, badly…. Ví dụ She can sing very well Trạng từ chỉ nơi chốn Trạng từ chỉ nơi chốn là gì? Adverbs of place là trạng từ chỉ nơi chốn, nó được dùng diễn tả cho câu hỏi where, thể hiện hành động được diễn tả ở đâu. Một số phó từ hay trạng từ chỉ nơi chốn thông dụng như near, there, nowhere, everywhere, here, forwards… Ví dụ She is standing here Trạng từ chỉ tần suất Trạng từ chỉ tần suất là gì? Adverbs of frequency là trạng từ chỉ tần suất, nó diễn tả mức độ thường xuyên của hành động trong câu. Trạng từ chỉ tần suất nhìn chung được dùng để trả lời cho câu hỏi How often, thông thường được đặt trước động từ “tobe” và đằng sau động từ thường. Một số trạng từ chỉ tần suất hay gặp như always, usually, never, often, regularly, rarely hay seldom…. Ví dụ I usually work hard in my company. Trạng từ chỉ mức độ Phó từ trong tiếng anh ký hiệu là gì? Trạng từ chỉ mức độ có nghĩa là gì? Có thể nói, adverbs of grade là trạng từ chỉ mức độ, nó cho thấy mức độ của đặc tính hoặc tính chất. Trạng từ chỉ mức độ thường đi trước đứng trước tính từ hoặc trạng từ mà nó bổ nghĩa. Các trạng từ chỉ mức độ hay gặp như strictly, completely, enough, just, almost, very, really, quite, entirely…. Ví dụ He speaks English very quickly Trạng từ chỉ số lượng Trạng từ chỉ số lượng là gì? Adverbs of quantity được gọi là trạng từ chỉ số lượng. Nó diễn tả số lượng của hành động hay sự việc trong câu. Một số phó từ hay trạng từ chỉ số lượng như one, two, little…. Ví dụ My little sister studies rather little. Trạng từ nghi vấn Trạng từ nghi vấn là gì? Adverbs of questions được biết đến là trạng từ nghi vấn, nó là những từ đứng đầu câu dùng để hỏi. Thông thường, trạng từ nghi vấn có thể diễn tả thời gian, lí do hay địa điểm… Một số trạng từ nghi vấn hay gặp như when? Where? Why? How?… Ví dụ Why don’t you go to school? Trạng từ liên hệ Như vậy, chúng ta đã tìm hiểu một số loại phó từ hay trạng từ, cũng như trả lời câu hỏi phó từ trong tiếng anh ký hiệu là gì? Trạng từ liên hệ là gì? Đây cũng là câu hỏi được nhiều em học sinh rất quan tâm trong chương trình ngữ pháp tiếng anh căn bản. Adverbs of relation là trạng từ dùng để nối hai mệnh đề với nhau trong câu. Trạng từ liên hệ có thể diễn tả địa điểm, lí do hoặc thời gian… Một số trạng từ liên hệ phổ biến thường được gặp như why, when, where…. Ví dụ Many students arrived late. Vị trí của trạng từ phó từ Quy tắc thông dụng là trạng từ/phó từ bổ nghĩa cho loại từ nào thì sẽ đứng gần từ đó trong câu, đây là quy tắc cận kề. Ví dụ She often visit her grandfather trạng từ Often đã bổ nghĩa cho động từ visit. Một số lưu ý khi sử dụng trạng từ phó từ Phó từ trong tiếng anh ký hiệu là gì? Có những loại trạng từ phó từ nào trong câu và cách phân loại đã được giải đáp cụ thể. Bên cạnh đó, khi sử dụng trạng từ tiếng anh, chúng ta cần nằm lòng một số quy tắc như sau Trạng từ thời gian Adverbs of time thường được đặt ở vị trí cuối câu. Trạng từ không được đặt giữa động từ và tân ngữ. Khi so sánh hơn kém và so sánh cấp, với các trạng từ kết thúc đuôi ly sẽ được so sánh như tính từ hai âm tiết trở lên. So sánh tính từ và phó từ trong tiếng anh Nhiều người trong quá trình sử dụng tiếng anh cũng như trong quá trình học ngữ pháp thường nhầm lẫn tính từ và phó từ trạng từ. Ngoài việc phân tích phó từ trong tiếng anh ký hiệu là gì, dưới đây chúng ta sẽ xem xét sự khác nhau giữa tính từ và phó từ trong tiếng anh. Tính từ Thường được dùng để bổ nghĩa cho danh từ và chỉ một danh từ mà thôi, vị trí của tính từ thường đứng ngay trước danh từ nó bổ nghĩa. Ngoài ra, tính từ cũng thường được đứng sau đại từ phiếm chỉ. Phó từ/Trạng từ Phó từ hay trạng từ thông thường bổ sung nghĩa cho động từ, một tính từ hay một trạng từ/phó từ khác. Như vậy nó có thể bổ sung cho nhiều loại từ hơn là tính từ. Quy tắc thường Adv = Adj + ly, tuy nhiên một số tính từ vốn đã sở hữu đuôi “ly”. Bên cạnh đó, vị trí của phó từ trạng từ trong câu phức tạp và thoải mái hơn so với tính từ. Trên đây là một số thông tin hữu ích về trạng từ và phó từ trong câu. Hi vọng đã giúp ích cho bạn trong quá trình nghiên cứu và học tập ngữ pháp tiếng anh. Nếu có bất cứ vấn đề liên quan hay có những câu hỏi nào về bài viết Phó từ trong tiếng anh ký hiệu là gì, mời bạn để lại nhận xét bên dưới để chúng mình cùng trao đổi thêm nhé! Hẹn gặp bạn trong bài viết tiếp theo. Xem thêm >>> Cách phát âm s es ed trong Tiếng Anh Xem thêm >>> Cách đọc nối âm và nuốt âm trong tiếng anh
Nhân dịp ghé qua trang nhà của VNU Hà Nội tìm thông tin thì thấy giao diện đã được đổi mới. Có thể nói là giao diện mới trông mát mắt hơn trước. Tôi chú ý đến bản tin “Thống nhất tên giao dịch góp phần tạo nên sức mạnh”. Đọc xong bản tin này, tôi thấy có vài hiểu lầm về những định danh như college, faculty, school, và chức danh của quan chức đại học. Bài này chỉ trình bày một cách khái quát nhất những hiểu lầm đang xem Phó hiệu trưởng tiếng anh là gìMột trong những điều làm “đau đầu” cho những đồng nghiệp nước ngoài là tên gọi các trường đại học trong hệ thống Đại học Quốc gia. Thật vậy, có lần đồng nghiệp tôi sang đó giảng dạy, và anh ta rất ngạc nhiên khi biết có đại học trong đại học. Có một anh kia còn đi lầm trường chỉ vì tên gọi! Những ai quen với cách tổ chức đại học ở các nước tiên tiến sẽ ngạc nhiên khi biết Đại học Quốc gia có nhiều “đại học con” như ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Bách khoa, Nói là “đại học con”, nhưng trường nào cũng đều có qui mô lớn chẳng thua kém gì, thậm chí còn lớn hơn, các đại học ở nước đề “đại học trong đại học” dẫn đến khó khăn và phức tạp trong danh xưng, nhất là danh xưng tiếng Anh. Chẳng hạn như ĐHQGTPHCM thì có tên chính thức là “Vietnam National University, Ho Chi Minh City”. Nhưng các trường thành viên cũng có tên gọi làuniversity, như Ho Chi Minh City University of Technology, University of Science Ho Chi Minh City, Ho Chi Minh City University of Social Sciences and Humanities, Chú ý, lúc thì tên thành phố viết sau tên trường đại học, nhưng có lúc thì lại viết trước tên trường! Những cách viết như thế này gây ra rất nhiều khó khăn trong việc nhận dạng đại học trong cơ sở dữ liệu khoa học quốc tế. Hơn thế nữa, cách viết tên đại học không nhất quán hoặc chẳng theo một công thức chuẩn còn gây ấn tượng cho đồng nghiệp nước ngoài rằng đại học Việt Nam chưa nghiêm túc trong việc định danh trên trường quốc may mắn thay, Đại học Quốc gia Hà Nội đang có nỗ lực làm thay đổi tình trạng nhập nhằng đó, ít ra là trong tên gọi. Trong bản tinThống nhất tên giao dịch góp phần tạo nên sức mạnh, ban giám đốc trường đang chấn chỉnh việc định danh trường và chức danh trong giao dịch bằng tiếng Anh của các đơn vị trong hệ thống ĐHQGHN. Đây là một việc làm rất đáng hoan nghênh. Nhưng đọc qua bài phỏng vấn, tôi thấy lấn cấn ở vài điểm mà tôi nghĩ là có sự hiểu lầm. Trong bài này tôi sẽ trình bày các điểm đó như sauHiểu lầm về từnationalvới sứ mệnh quốc gia. Theo nhận xét của lãnh đạo ĐHQGHN thì những đại học có vị thế đặc biệt có thể mang tên “quốc gia” national. Nhưng trong thực tế thì không phải như thế. Theo tôi biết thì chẳng có đại học nào dám nói mình có sứ mệnh quốc gia cả. Tất cả đại học đều có sứ mệnh khai sáng dân trí và xem đó là một đóng góp của họ cho sự phát triển của đất nước. Chẳng hạn như Đại học Quốc gia Úc ANU có sứ mệnh là “to be one of the world’s great research institutions, distinguished by outstanding teaching, guiding students to the frontiers of knowledge and the best standards of scholarship” tạm hiểu là trở thành một trong những viện nghiên cứu lớn trên thế giới qua giảng dạy xuất sắc, dìu dắt sinh viên đến những tri thức hiện đại và chuẩn mực học thuật cao nhất. Trường Đại học Sydney hay New South Wales, dù không có từnationaltrong danh xưng, nhưng cũng có những sứ mệnh tương tự. Gần ta hơn là Đại học Quốc gia Singapore, đề ra 3 sứ mệnh. Đó là nuôi dưỡng những học giả, tạo cơ hội cho họ trở thành những nhà lãnh đạo trong xã hội, những công dân toàn cầu; nghiên cứu có ảnh hưởng lớn, đóng góp tri thức nhằm cải thiện xã hội; và phục vụ cho sự phát triển xã hội và kinh tế quốc gia. Đại học công nghệ Nanyang Singapore không có từnationaltrong danh xưng, nhưng sứ mệnh của họ thì chẳng khác gì Đại học Quốc gia Singapore. Nói tóm lại, không cứ có chữquốc giamới có sứ mệnh quốc gia; tất cả đại học đều có sứ mệnh chung đóng góp tri thức và sứ mệnh riêng là đóng góp vào sự phát triển của quốc cần phải nói thêm rằng không phải có chữ “national” trong danh xưng mới có tầm vóc quốc câu phát biểu mang tính khẳng định “Trên thế giới cách đặt tên đại học và các trường thành viên rất đa dạng, nhưng những đại học có tầm vóc quốc gia thì bao giờ cũng gắn với từ quốc gia – national. Ví dụ ANU Australia National University, SNU Singapore National University, SNU Seoul National University …” tôi thấy không đúng với thực tế. Chẳng hạn như Đại học Quốc gia Úc là đại học nhỏ, chỉ giới hạn trong một số bộ môn. So với các đại học lớn hơn và lâu đời hơn như Đại học Sydney, Đại học Melbourne, Đại học Queensland tất cả đều không có danh xưngnational thì Đại học Quốc gia Úc chỉ là một viện tí hon! Cũng cần nói thêm rằng ở Anh, Mĩ, Canada, không có trường nào mang danh xưngnationalđể mang “tầm vóc quốc gia” cả. Đại học Harvard, Yale, Oxford, Cambridge, Sorbonne, Toronto, đều không có tênnationalnhưng ai cũng biết uy tín của họ là tầm vóc toàn cầu chứ chẳng riêng gì trong National University chứ không phải “Australia National University”National University of Singapore – NUS chứ không phải “Singapore National University” – SNUUniversity of Malaya chứ không phải “University of Malaysia”Mô hình Đại học Quốc gia Việt Nam VNU không phổ biến trên thế giới. Bài phỏng vấn có câu “Trên thế giới rất nhiều đại học có mô hình giống ĐHQGHN”là một giả định không đúng. Không biết ở các nước Đông Âu thì thế nào, nhưng ở các nước phương Tây mà tôi có kinh nghiệm thì chưa thấy nơi nào mà đại học nằm trong đại học, hay có sự phân chia theo kiểu “đại học mẹ” và “đại học con” không thấy “đại học cha”! như VNU sự hiểu lầm vềcollegevàfaculty. Trong bài trả lời phỏng vấn, vị phó giám đốc ĐHQGHN cho biết “Các trường đại học thành viên của các đại học này thường có 3 cách gọi. Thứ nhất là college, ví dụ college of Law, Australia National University Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Úc. Thứ hai là school, ví dụ Business School, University of London Trường Đại học Kinh doanh, Đại học London. Thứ ba, là university nhưng có nhận diện bằng cách đặt dưới university mẹ.” Nhưng hình như đây là một sự hiểu lầm. Tôi có thể giải thích chung như sauCollege, faculty, schoolkhông phải là trường đại học mà là những đơn vị trong một trường đại học. Ở Úc và Mĩ, Anh, Canada, mỗi university đại học có nhiềukhoa. Khoa có thể gọi làcollege, nhưng cũng có thể gọi làfaculty. Sự chọn tên gọi college hay faculty là tùy theo ban giám hiệu. Chẳng hạn như ngày xưa, Đại học Macquarie họ gọi các khoa làcollege, nhưng khi có ban giám hiệu mới, họ sửa lại làfaculty. Phần lớn đại học Úc như Đại học New South Wales, Sydney, gọi các khoa làfaculty. Nhưng Đại học Quốc gia Úc thì gọi khoa là college, như College of Law Khoa Luật, và đây cũng chính là cách gọi của nhiều đại học Mĩ như Ohio State University chẳng thêm Viêm Họng Hạt Là Gì ? Dấu Hiệu Nhận Biết Và Cách Điều Trị Hiệu QuảDưới faculty và college thường là nhữngschool. Chẳng hạn như trong Faculty of Medicine Khoa Y của trường ĐH New South Wales có nhiềuschoolnhưSchool of Medicine,School of Psychiatry,School of Medical Sciences, nhiên, trong vài trường hợp đặc biệt, có đơn vị dưới trường đại học lấy tên làschool. Thông thường đây là những đơn vị chuyên ngành professional school.Ở đây, tôi không nói đến những trường cá biệt. Những trường hợp này trường tuy là đại học nhưng do lí do lịch sử và “thương hiệu” quá lớn nên họ không cần danh xưnguniversity. Có thể kể những trường danh tiếng nhưLondon School of Economics,Dartmouth College,California Institute of Technology CalTech, mà không cần có danh xưng university – đại học, nhưng ai cũng biết đó là những trung tâm khoa học và giáo dục nổi tiếng trên thế cách hiểu trên, cách đặt tên mới của VNU rất khác thường. Theo qui định mới, các trường thành viên sẽ có tên VNU trước và theo sau là tên trường đại học. Chẳng hạn như VNU – University of Engineering and Technology. Nếu viết đúng làVietnam National University – University of Engineering and Technology. Hai chữ university gắn liền nhau! Đó là một danh xưng lạ lùng và có thể nói là lượm cách gọi mới, giám đốc làPresident; Phó Giám đốc làVice-President; Hiệu trưởng làRector; Phó hiệu trưởng làVice-Rector; Trưởng Ban, Giám đốc trung tâm làDirector; Phó Trưởng Ban làVice-Diretor; Trưởng Khoa làDean, Phó Trưởng Khoa làDeputy-Dean, đây cần phải phân biệt và quán triệt sự khác biệt giữa hai chữvicevàdeputy. Hai chữ này nếu dịch sang tiếng Việt đều có nghĩa trong tiếng Anh thì cách dùng không phải đơn giản và tùy tiện được. Nói một cách ngắn gọnDeputycó nghĩa đen là người có thể đóng vai trò thay mặt cấp trên. Hiểu theo nghĩa hiện đại là người được ủy quyền. Và chính vì thế mà có động từdeputize– tức ủy từ gốc Latin có nghĩa là “thay thế”. Do đó, vice-president là người có thể thay thế tổng thống trong trường hợp / tình huống đặc biệt. Tiếng Anh chuẩn không códeputy dùng cho các chức danh trong hệ thống khoa bảng và hành chính. Còn deputy thường dùng phổ biến trong các cơ sở kinh doanh. Người ta nóideputy director, chứ chẳng ai tính nghiêm nghị hơndeputy. Chức danhVice-Chairmannghe nghiêm trang trangDeputy Chairman, vìVice-Chairmanlà phó chủ tịch, cònDeputy Chairmancó thể là người được ủy quyền chủ thêm Mã Giảm Giá BinomoHiểu như thế mới thấy các chức danh mà ĐHQGHN sắp ban hành là thiếu chuẩn mực, nếu không muốn nói là sai về tiếng Anh. Tôi góp ý như sauVề chức danh giám đốc đại học quốc gia, thì có thể sử dụngChancellorhoặcPresident. Ở Mĩ, hiệu trưởng có khi là President, nhưng cũng có khi là Chancellor. Ở Úc và Anh, Vice-Chancellor có nghĩa là hiệu trường chứ không phải phó hiệu trưởng như một bài báo trên Tia Sáng hiểu sai. Do đó, ở trường Đại học New South Wales, người ta in danh thiếp của hiệu trưởng là Vice-Chancellor và President để đồng nghiệp Mĩ hiểu đúng. Tôi đề nghị giám đốc ĐHQG nên là Chancellor và mở ngoặc là President để cho rõ ràng hơn. Danh xưng Chancellor nghe nghiêm trang và khoa bảng hơn là President thường dùng trong doanh nghiệp và chính trị.Hiệu trưởng các trường thành viên thì nên gọi làPrincipal, chứ không nên gọi làRector. Rector là chữ gốc Latin, có nghĩa là “người cai trị”, thường là chức danh hiệu trưởng của các trườngđại học độc lậpbên Âu châu, nhưng cũng có khi là hiệu trưởng trung học và trường dạy thể thao! Nếu trường là thành viên như college trong Đại học Oxford hay Cambridge thì nên gọi làPrincipal. Còn phó hiệu trưởng trường thành viên thì có thể gọi trưởng thì nên gọi làDean, nhưng phó khoa thì không nên gọi là “Deputy-Dean”. Cần nói thêm rằngDeputythì không kèm theo dấu “-“ nhưVice. Tôi đề nghị nên sửa lại cho chuẩn hơn làAssociate Dean. Associate Dean có nghĩa là phó khoa. Tương tự,Deputy Directornên thay thế bằngAssociate Director, chứ không ai viếtVice-Diretor!Nói tóm lại, tôi nghĩ hệ thống đại học trong đại học là rất bất bình thường và không giống ai trên thế giới. Cũng chẳng giống đại học nào trong vùng Đông Nam Á. Có thể nói rằng Danh xưng đại học bằng tiếng Anh hiện nay quá tùy tiện và thiếu qui chuẩn, gây lẫn lộn cho đồng nghiệp quốc tế. Vì thế, việc ra qui định cách đặt danh xưng bằng tiếng Anh là rất cần thiết. Nhưng rất tiếc là qui định này vẫn còn nhiều sai sót, kể cả sai sót trong chức danh, có lẽ xuất phát từ hiểu lầm hay chưa thông thạo với hệ thống đại học ở nước ngoài. Trong bài này tôi đã đề nghị một số thay đổi cho phù hợp với danh xưng của, và chức danh khoa bảng trong, các đại học trên thế giới.
Dưới đây là những mẫu câu có chứa từ "hiệu phó", trong bộ từ điển Tiếng Việt - Tiếng Anh. Chúng ta có thể tham khảo những mẫu câu này để đặt câu trong tình huống cần đặt câu với từ hiệu phó, hoặc tham khảo ngữ cảnh sử dụng từ hiệu phó trong bộ từ điển Tiếng Việt - Tiếng Anh 1. Thầy hiệu phó. Vice principal. 2. Nhưng thầy hiệu phó, không phải vậy đâu. But Vice Principal, that isn't it. 3. Đó là những gì thầy hiệu phó đã nói That's what the Vice Principal said. 4. Cô vẫn còn đeo phù hiệu phó cảnh sát trưởng kìa. You're still wearing the deputy's badge. 5. Được rồi, cô Childs hiệu phó cần kiểm tra túi của mọi người. Okay, Vice Principal Childs needs to check everyone's backpacks. 6. Không biết bước vào cùng với bà hiệu phó thì như nào nữa. Not sure walking in with the vice principal is the play.
Nhân dịp ghé qua trang nhà của VNU Hà Nội tìm thông tin thì thấy giao diện đã được đổi mới. Có thể nói là giao diện mới trông mát mắt hơn trước. Tôi chú ý đến bản tin “Thống nhất tên giao dịch góp phần tạo nên sức mạnh”. Đọc xong bản tin này, tôi thấy có vài hiểu lầm về những định danh như college, faculty, school, và chức danh của quan chức đại học. Bài này chỉ trình bày một cách khái quát nhất những hiểu lầm đang xem Hiệu phó tiếng anh là gìMột trong những điều làm “đau đầu” cho những đồng nghiệp nước ngoài là tên gọi các trường đại học trong hệ thống Đại học Quốc gia. Thật vậy, có lần đồng nghiệp tôi sang đó giảng dạy, và anh ta rất ngạc nhiên khi biết có đại học trong đại học. Có một anh kia còn đi lầm trường chỉ vì tên gọi! Những ai quen với cách tổ chức đại học ở các nước tiên tiến sẽ ngạc nhiên khi biết Đại học Quốc gia có nhiều “đại học con” như ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Bách khoa, Nói là “đại học con”, nhưng trường nào cũng đều có qui mô lớn chẳng thua kém gì, thậm chí còn lớn hơn, các đại học ở nước đề “đại học trong đại học” dẫn đến khó khăn và phức tạp trong danh xưng, nhất là danh xưng tiếng Anh. Chẳng hạn như ĐHQGTPHCM thì có tên chính thức là “Vietnam National University, Ho Chi Minh City”. Nhưng các trường thành viên cũng có tên gọi làuniversity, như Ho Chi Minh City University of Technology, University of Science Ho Chi Minh City, Ho Chi Minh City University of Social Sciences and Humanities, Chú ý, lúc thì tên thành phố viết sau tên trường đại học, nhưng có lúc thì lại viết trước tên trường! Những cách viết như thế này gây ra rất nhiều khó khăn trong việc nhận dạng đại học trong cơ sở dữ liệu khoa học quốc tế. Hơn thế nữa, cách viết tên đại học không nhất quán hoặc chẳng theo một công thức chuẩn còn gây ấn tượng cho đồng nghiệp nước ngoài rằng đại học Việt Nam chưa nghiêm túc trong việc định danh trên trường quốc may mắn thay, Đại học Quốc gia Hà Nội đang có nỗ lực làm thay đổi tình trạng nhập nhằng đó, ít ra là trong tên gọi. Trong bản tinThống nhất tên giao dịch góp phần tạo nên sức mạnh, ban giám đốc trường đang chấn chỉnh việc định danh trường và chức danh trong giao dịch bằng tiếng Anh của các đơn vị trong hệ thống ĐHQGHN. Đây là một việc làm rất đáng hoan nghênh. Nhưng đọc qua bài phỏng vấn, tôi thấy lấn cấn ở vài điểm mà tôi nghĩ là có sự hiểu lầm. Trong bài này tôi sẽ trình bày các điểm đó như sauHiểu lầm về từnationalvới sứ mệnh quốc gia. Theo nhận xét của lãnh đạo ĐHQGHN thì những đại học có vị thế đặc biệt có thể mang tên “quốc gia” national. Nhưng trong thực tế thì không phải như thế. Theo tôi biết thì chẳng có đại học nào dám nói mình có sứ mệnh quốc gia cả. Tất cả đại học đều có sứ mệnh khai sáng dân trí và xem đó là một đóng góp của họ cho sự phát triển của đất nước. Chẳng hạn như Đại học Quốc gia Úc ANU có sứ mệnh là “to be one of the world’s great research institutions, distinguished by outstanding teaching, guiding students to the frontiers of knowledge and the best standards of scholarship” tạm hiểu là trở thành một trong những viện nghiên cứu lớn trên thế giới qua giảng dạy xuất sắc, dìu dắt sinh viên đến những tri thức hiện đại và chuẩn mực học thuật cao nhất. Trường Đại học Sydney hay New South Wales, dù không có từnationaltrong danh xưng, nhưng cũng có những sứ mệnh tương tự. Gần ta hơn là Đại học Quốc gia Singapore, đề ra 3 sứ mệnh. Đó là nuôi dưỡng những học giả, tạo cơ hội cho họ trở thành những nhà lãnh đạo trong xã hội, những công dân toàn cầu; nghiên cứu có ảnh hưởng lớn, đóng góp tri thức nhằm cải thiện xã hội; và phục vụ cho sự phát triển xã hội và kinh tế quốc gia. Đại học công nghệ Nanyang Singapore không có từnationaltrong danh xưng, nhưng sứ mệnh của họ thì chẳng khác gì Đại học Quốc gia Singapore. Nói tóm lại, không cứ có chữquốc giamới có sứ mệnh quốc gia; tất cả đại học đều có sứ mệnh chung đóng góp tri thức và sứ mệnh riêng là đóng góp vào sự phát triển của quốc cần phải nói thêm rằng không phải có chữ “national” trong danh xưng mới có tầm vóc quốc câu phát biểu mang tính khẳng định “Trên thế giới cách đặt tên đại học và các trường thành viên rất đa dạng, nhưng những đại học có tầm vóc quốc gia thì bao giờ cũng gắn với từ quốc gia – national. Ví dụ ANU Australia National University, SNU Singapore National University, SNU Seoul National University …” tôi thấy không đúng với thực tế. Chẳng hạn như Đại học Quốc gia Úc là đại học nhỏ, chỉ giới hạn trong một số bộ môn. So với các đại học lớn hơn và lâu đời hơn như Đại học Sydney, Đại học Melbourne, Đại học Queensland tất cả đều không có danh xưngnational thì Đại học Quốc gia Úc chỉ là một viện tí hon! Cũng cần nói thêm rằng ở Anh, Mĩ, Canada, không có trường nào mang danh xưngnationalđể mang “tầm vóc quốc gia” cả. Đại học Harvard, Yale, Oxford, Cambridge, Sorbonne, Toronto, đều không có tênnationalnhưng ai cũng biết uy tín của họ là tầm vóc toàn cầu chứ chẳng riêng gì trong National University chứ không phải “Australia National University”National University of Singapore – NUS chứ không phải “Singapore National University” – SNUUniversity of Malaya chứ không phải “University of Malaysia”Mô hình Đại học Quốc gia Việt Nam VNU không phổ biến trên thế giới. Bài phỏng vấn có câu “Trên thế giới rất nhiều đại học có mô hình giống ĐHQGHN”là một giả định không đúng. Không biết ở các nước Đông Âu thì thế nào, nhưng ở các nước phương Tây mà tôi có kinh nghiệm thì chưa thấy nơi nào mà đại học nằm trong đại học, hay có sự phân chia theo kiểu “đại học mẹ” và “đại học con” không thấy “đại học cha”! như VNU sự hiểu lầm vềcollegevàfaculty. Trong bài trả lời phỏng vấn, vị phó giám đốc ĐHQGHN cho biết “Các trường đại học thành viên của các đại học này thường có 3 cách gọi. Thứ nhất là college, ví dụ college of Law, Australia National University Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Úc. Thứ hai là school, ví dụ Business School, University of London Trường Đại học Kinh doanh, Đại học London. Thứ ba, là university nhưng có nhận diện bằng cách đặt dưới university mẹ.” Nhưng hình như đây là một sự hiểu lầm. Tôi có thể giải thích chung như sauCollege, faculty, schoolkhông phải là trường đại học mà là những đơn vị trong một trường đại học. Ở Úc và Mĩ, Anh, Canada, mỗi university đại học có nhiềukhoa. Khoa có thể gọi làcollege, nhưng cũng có thể gọi làfaculty. Sự chọn tên gọi college hay faculty là tùy theo ban giám hiệu. Chẳng hạn như ngày xưa, Đại học Macquarie họ gọi các khoa làcollege, nhưng khi có ban giám hiệu mới, họ sửa lại làfaculty. Phần lớn đại học Úc như Đại học New South Wales, Sydney, gọi các khoa làfaculty. Nhưng Đại học Quốc gia Úc thì gọi khoa là college, như College of Law Khoa Luật, và đây cũng chính là cách gọi của nhiều đại học Mĩ như Ohio State University chẳng thêm Mác Thép Cb300 Là Gì ? Các Loại Mác Thép Xây Dựng Thường DùngDưới faculty và college thường là nhữngschool. Chẳng hạn như trong Faculty of Medicine Khoa Y của trường ĐH New South Wales có nhiềuschoolnhưSchool of Medicine,School of Psychiatry,School of Medical Sciences, nhiên, trong vài trường hợp đặc biệt, có đơn vị dưới trường đại học lấy tên làschool. Thông thường đây là những đơn vị chuyên ngành professional school.Ở đây, tôi không nói đến những trường cá biệt. Những trường hợp này trường tuy là đại học nhưng do lí do lịch sử và “thương hiệu” quá lớn nên họ không cần danh xưnguniversity. Có thể kể những trường danh tiếng nhưLondon School of Economics,Dartmouth College,California Institute of Technology CalTech, mà không cần có danh xưng university – đại học, nhưng ai cũng biết đó là những trung tâm khoa học và giáo dục nổi tiếng trên thế cách hiểu trên, cách đặt tên mới của VNU rất khác thường. Theo qui định mới, các trường thành viên sẽ có tên VNU trước và theo sau là tên trường đại học. Chẳng hạn như VNU – University of Engineering and Technology. Nếu viết đúng làVietnam National University – University of Engineering and Technology. Hai chữ university gắn liền nhau! Đó là một danh xưng lạ lùng và có thể nói là lượm cách gọi mới, giám đốc làPresident; Phó Giám đốc làVice-President; Hiệu trưởng làRector; Phó hiệu trưởng làVice-Rector; Trưởng Ban, Giám đốc trung tâm làDirector; Phó Trưởng Ban làVice-Diretor; Trưởng Khoa làDean, Phó Trưởng Khoa làDeputy-Dean, đây cần phải phân biệt và quán triệt sự khác biệt giữa hai chữvicevàdeputy. Hai chữ này nếu dịch sang tiếng Việt đều có nghĩa trong tiếng Anh thì cách dùng không phải đơn giản và tùy tiện được. Nói một cách ngắn gọnDeputycó nghĩa đen là người có thể đóng vai trò thay mặt cấp trên. Hiểu theo nghĩa hiện đại là người được ủy quyền. Và chính vì thế mà có động từdeputize– tức ủy từ gốc Latin có nghĩa là “thay thế”. Do đó, vice-president là người có thể thay thế tổng thống trong trường hợp / tình huống đặc biệt. Tiếng Anh chuẩn không códeputy dùng cho các chức danh trong hệ thống khoa bảng và hành chính. Còn deputy thường dùng phổ biến trong các cơ sở kinh doanh. Người ta nóideputy director, chứ chẳng ai tính nghiêm nghị hơndeputy. Chức danhVice-Chairmannghe nghiêm trang trangDeputy Chairman, vìVice-Chairmanlà phó chủ tịch, cònDeputy Chairmancó thể là người được ủy quyền chủ thêm Pixel, Megapixel Là Gì ? Độ Phân Giải Camera Megapixel Là GìHiểu như thế mới thấy các chức danh mà ĐHQGHN sắp ban hành là thiếu chuẩn mực, nếu không muốn nói là sai về tiếng Anh. Tôi góp ý như sauVề chức danh giám đốc đại học quốc gia, thì có thể sử dụngChancellorhoặcPresident. Ở Mĩ, hiệu trưởng có khi là President, nhưng cũng có khi là Chancellor. Ở Úc và Anh, Vice-Chancellor có nghĩa là hiệu trường chứ không phải phó hiệu trưởng như một bài báo trên Tia Sáng hiểu sai. Do đó, ở trường Đại học New South Wales, người ta in danh thiếp của hiệu trưởng là Vice-Chancellor và President để đồng nghiệp Mĩ hiểu đúng. Tôi đề nghị giám đốc ĐHQG nên là Chancellor và mở ngoặc là President để cho rõ ràng hơn. Danh xưng Chancellor nghe nghiêm trang và khoa bảng hơn là President thường dùng trong doanh nghiệp và chính trị.Hiệu trưởng các trường thành viên thì nên gọi làPrincipal, chứ không nên gọi làRector. Rector là chữ gốc Latin, có nghĩa là “người cai trị”, thường là chức danh hiệu trưởng của các trườngđại học độc lậpbên Âu châu, nhưng cũng có khi là hiệu trưởng trung học và trường dạy thể thao! Nếu trường là thành viên như college trong Đại học Oxford hay Cambridge thì nên gọi làPrincipal. Còn phó hiệu trưởng trường thành viên thì có thể gọi trưởng thì nên gọi làDean, nhưng phó khoa thì không nên gọi là “Deputy-Dean”. Cần nói thêm rằngDeputythì không kèm theo dấu “-“ nhưVice. Tôi đề nghị nên sửa lại cho chuẩn hơn làAssociate Dean. Associate Dean có nghĩa là phó khoa. Tương tự,Deputy Directornên thay thế bằngAssociate Director, chứ không ai viếtVice-Diretor!Nói tóm lại, tôi nghĩ hệ thống đại học trong đại học là rất bất bình thường và không giống ai trên thế giới. Cũng chẳng giống đại học nào trong vùng Đông Nam Á. Có thể nói rằng Danh xưng đại học bằng tiếng Anh hiện nay quá tùy tiện và thiếu qui chuẩn, gây lẫn lộn cho đồng nghiệp quốc tế. Vì thế, việc ra qui định cách đặt danh xưng bằng tiếng Anh là rất cần thiết. Nhưng rất tiếc là qui định này vẫn còn nhiều sai sót, kể cả sai sót trong chức danh, có lẽ xuất phát từ hiểu lầm hay chưa thông thạo với hệ thống đại học ở nước ngoài. Trong bài này tôi đã đề nghị một số thay đổi cho phù hợp với danh xưng của, và chức danh khoa bảng trong, các đại học trên thế giới.
Bạn đang xem Một trong những điều làm “đau đầu” cho những đồng nghiệp nước ngoài là tên gọi các trường đại học trong hệ thống Đại học Quốc gia. Thật vậy, có lần đồng nghiệp tôi sang đó giảng dạy, và anh ta rất ngạc nhiên khi biết có đại học trong đại học. Có một anh kia còn đi lầm trường chỉ vì tên gọi! Những ai quen với cách tổ chức đại học ở các nước tiên tiến sẽ ngạc nhiên khi biết Đại học Quốc gia có nhiều “đại học con” như ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Bách khoa, Nói là “đại học con”, nhưng trường nào cũng đều có qui mô lớn chẳng thua kém gì, thậm chí còn lớn hơn, các đại học ở nước đề “đại học trong đại học” dẫn đến khó khăn và phức tạp trong danh xưng, nhất là danh xưng tiếng Anh. Chẳng hạn như ĐHQGTPHCM thì có tên chính thức là “Vietnam National University, Ho Chi Minh City”. Nhưng các trường thành viên cũng có tên gọi làuniversity, như Ho Chi Minh City University of Technology, University of Science Ho Chi Minh City, Ho Chi Minh City University of Social Sciences and Humanities, Chú ý, lúc thì tên thành phố viết sau tên trường đại học, nhưng có lúc thì lại viết trước tên trường! Những cách viết như thế này gây ra rất nhiều khó khăn trong việc nhận dạng đại học trong cơ sở dữ liệu khoa học quốc tế. Hơn thế nữa, cách viết tên đại học không nhất quán hoặc chẳng theo một công thức chuẩn còn gây ấn tượng cho đồng nghiệp nước ngoài rằng đại học Việt Nam chưa nghiêm túc trong việc định danh trên trường quốc may mắn thay, Đại học Quốc gia Hà Nội đang có nỗ lực làm thay đổi tình trạng nhập nhằng đó, ít ra là trong tên gọi. Trong bản tinThống nhất tên giao dịch góp phần tạo nên sức mạnh, ban giám đốc trường đang chấn chỉnh việc định danh trường và chức danh trong giao dịch bằng tiếng Anh của các đơn vị trong hệ thống ĐHQGHN. Đây là một việc làm rất đáng hoan nghênh. Nhưng đọc qua bài phỏng vấn, tôi thấy lấn cấn ở vài điểm mà tôi nghĩ là có sự hiểu lầm. Trong bài này tôi sẽ trình bày các điểm đó như sauHiểu lầm về từnationalvới sứ mệnh quốc gia. Theo nhận xét của lãnh đạo ĐHQGHN thì những đại học có vị thế đặc biệt có thể mang tên “quốc gia” national. Nhưng trong thực tế thì không phải như thế. Theo tôi biết thì chẳng có đại học nào dám nói mình có sứ mệnh quốc gia cả. Tất cả đại học đều có sứ mệnh khai sáng dân trí và xem đó là một đóng góp của họ cho sự phát triển của đất nước. Chẳng hạn như Đại học Quốc gia Úc ANU có sứ mệnh là “to be one of the world’s great research institutions, distinguished by outstanding teaching, guiding students to the frontiers of knowledge and the best standards of scholarship” tạm hiểu là trở thành một trong những viện nghiên cứu lớn trên thế giới qua giảng dạy xuất sắc, dìu dắt sinh viên đến những tri thức hiện đại và chuẩn mực học thuật cao nhất. Trường Đại học Sydney hay New South Wales, dù không có từnationaltrong danh xưng, nhưng cũng có những sứ mệnh tương tự. Gần ta hơn là Đại học Quốc gia Singapore, đề ra 3 sứ mệnh. Đó là nuôi dưỡng những học giả, tạo cơ hội cho họ trở thành những nhà lãnh đạo trong xã hội, những công dân toàn cầu; nghiên cứu có ảnh hưởng lớn, đóng góp tri thức nhằm cải thiện xã hội; và phục vụ cho sự phát triển xã hội và kinh tế quốc gia. Đại học công nghệ Nanyang Singapore không có từnationaltrong danh xưng, nhưng sứ mệnh của họ thì chẳng khác gì Đại học Quốc gia Singapore. Nói tóm lại, không cứ có chữquốc giamới có sứ mệnh quốc gia; tất cả đại học đều có sứ mệnh chung đóng góp tri thức và sứ mệnh riêng là đóng góp vào sự phát triển của quốc cần phải nói thêm rằng không phải có chữ “national” trong danh xưng mới có tầm vóc quốc câu phát biểu mang tính khẳng định “Trên thế giới cách đặt tên đại học và các trường thành viên rất đa dạng, nhưng những đại học có tầm vóc quốc gia thì bao giờ cũng gắn với từ quốc gia – national. Ví dụ ANU Australia National University, SNU Singapore National University, SNU Seoul National University …” tôi thấy không đúng với thực tế. Chẳng hạn như Đại học Quốc gia Úc là đại học nhỏ, chỉ giới hạn trong một số bộ môn. So với các đại học lớn hơn và lâu đời hơn như Đại học Sydney, Đại học Melbourne, Đại học Queensland tất cả đều không có danh xưngnational thì Đại học Quốc gia Úc chỉ là một viện tí hon! Cũng cần nói thêm rằng ở Anh, Mĩ, Canada, không có trường nào mang danh xưngnationalđể mang “tầm vóc quốc gia” cả. Đại học Harvard, Yale, Oxford, Cambridge, Sorbonne, Toronto, đều không có tênnationalnhưng ai cũng biết uy tín của họ là tầm vóc toàn cầu chứ chẳng riêng gì trong National University chứ không phải “Australia National University”National University of Singapore – NUS chứ không phải “Singapore National University” – SNUUniversity of Malaya chứ không phải “University of Malaysia”Mô hình Đại học Quốc gia Việt Nam VNU không phổ biến trên thế giới. Bài phỏng vấn có câu “Trên thế giới rất nhiều đại học có mô hình giống ĐHQGHN”là một giả định không đúng. Không biết ở các nước Đông Âu thì thế nào, nhưng ở các nước phương Tây mà tôi có kinh nghiệm thì chưa thấy nơi nào mà đại học nằm trong đại học, hay có sự phân chia theo kiểu “đại học mẹ” và “đại học con” không thấy “đại học cha”! như VNU sự hiểu lầm vềcollegevàfaculty. Trong bài trả lời phỏng vấn, vị phó giám đốc ĐHQGHN cho biết “Các trường đại học thành viên của các đại học này thường có 3 cách gọi. Thứ nhất là college, ví dụ college of Law, Australia National University Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Úc. Thứ hai là school, ví dụ Business School, University of London Trường Đại học Kinh doanh, Đại học London. Thứ ba, là university nhưng có nhận diện bằng cách đặt dưới university mẹ.” Nhưng hình như đây là một sự hiểu lầm. Tôi có thể giải thích chung như sauCollege, faculty, schoolkhông phải là trường đại học mà là những đơn vị trong một trường đại học. Ở Úc và Mĩ, Anh, Canada, mỗi university đại học có nhiềukhoa. Khoa có thể gọi làcollege, nhưng cũng có thể gọi làfaculty. Sự chọn tên gọi college hay faculty là tùy theo ban giám hiệu. Chẳng hạn như ngày xưa, Đại học Macquarie họ gọi các khoa làcollege, nhưng khi có ban giám hiệu mới, họ sửa lại làfaculty. Phần lớn đại học Úc như Đại học New South Wales, Sydney, gọi các khoa làfaculty. Nhưng Đại học Quốc gia Úc thì gọi khoa là college, như College of Law Khoa Luật, và đây cũng chính là cách gọi của nhiều đại học Mĩ như Ohio State University chẳng hạn. Xem thêm Dưới faculty và college thường là nhữngschool. Chẳng hạn như trong Faculty of Medicine Khoa Y của trường ĐH New South Wales có nhiềuschoolnhưSchool of Medicine,School of Psychiatry,School of Medical Sciences, nhiên, trong vài trường hợp đặc biệt, có đơn vị dưới trường đại học lấy tên làschool. Thông thường đây là những đơn vị chuyên ngành professional school.Ở đây, tôi không nói đến những trường cá biệt. Những trường hợp này trường tuy là đại học nhưng do lí do lịch sử và “thương hiệu” quá lớn nên họ không cần danh xưnguniversity. Có thể kể những trường danh tiếng nhưLondon School of Economics,Dartmouth College,California Institute of Technology CalTech, mà không cần có danh xưng university – đại học, nhưng ai cũng biết đó là những trung tâm khoa học và giáo dục nổi tiếng trên thế cách hiểu trên, cách đặt tên mới của VNU rất khác thường. Theo qui định mới, các trường thành viên sẽ có tên VNU trước và theo sau là tên trường đại học. Chẳng hạn như VNU – University of Engineering and Technology. Nếu viết đúng làVietnam National University – University of Engineering and Technology. Hai chữ university gắn liền nhau! Đó là một danh xưng lạ lùng và có thể nói là lượm cách gọi mới, giám đốc làPresident; Phó Giám đốc làVice-President; Hiệu trưởng làRector; Phó hiệu trưởng làVice-Rector; Trưởng Ban, Giám đốc trung tâm làDirector; Phó Trưởng Ban làVice-Diretor; Trưởng Khoa làDean, Phó Trưởng Khoa làDeputy-Dean, đây cần phải phân biệt và quán triệt sự khác biệt giữa hai chữvicevàdeputy. Hai chữ này nếu dịch sang tiếng Việt đều có nghĩa trong tiếng Anh thì cách dùng không phải đơn giản và tùy tiện được. Nói một cách ngắn gọnDeputycó nghĩa đen là người có thể đóng vai trò thay mặt cấp trên. Hiểu theo nghĩa hiện đại là người được ủy quyền. Và chính vì thế mà có động từdeputize– tức ủy từ gốc Latin có nghĩa là “thay thế”. Do đó, vice-president là người có thể thay thế tổng thống trong trường hợp / tình huống đặc biệt. Tiếng Anh chuẩn không códeputy dùng cho các chức danh trong hệ thống khoa bảng và hành chính. Còn deputy thường dùng phổ biến trong các cơ sở kinh doanh. Người ta nóideputy director, chứ chẳng ai tính nghiêm nghị hơndeputy. Chức danhVice-Chairmannghe nghiêm trang trangDeputy Chairman, vìVice-Chairmanlà phó chủ tịch, cònDeputy Chairmancó thể là người được ủy quyền chủ tịch. Xem thêm Hiểu như thế mới thấy các chức danh mà ĐHQGHN sắp ban hành là thiếu chuẩn mực, nếu không muốn nói là sai về tiếng Anh. Tôi góp ý như sauVề chức danh giám đốc đại học quốc gia, thì có thể sử dụngChancellorhoặcPresident. Ở Mĩ, hiệu trưởng có khi là President, nhưng cũng có khi là Chancellor. Ở Úc và Anh, Vice-Chancellor có nghĩa là hiệu trường chứ không phải phó hiệu trưởng như một bài báo trên Tia Sáng hiểu sai. Do đó, ở trường Đại học New South Wales, người ta in danh thiếp của hiệu trưởng là Vice-Chancellor và President để đồng nghiệp Mĩ hiểu đúng. Tôi đề nghị giám đốc ĐHQG nên là Chancellor và mở ngoặc là President để cho rõ ràng hơn. Danh xưng Chancellor nghe nghiêm trang và khoa bảng hơn là President thường dùng trong doanh nghiệp và chính trị.Hiệu trưởng các trường thành viên thì nên gọi làPrincipal, chứ không nên gọi làRector. Rector là chữ gốc Latin, có nghĩa là “người cai trị”, thường là chức danh hiệu trưởng của các trườngđại học độc lậpbên Âu châu, nhưng cũng có khi là hiệu trưởng trung học và trường dạy thể thao! Nếu trường là thành viên như college trong Đại học Oxford hay Cambridge thì nên gọi làPrincipal. Còn phó hiệu trưởng trường thành viên thì có thể gọi trưởng thì nên gọi làDean, nhưng phó khoa thì không nên gọi là “Deputy-Dean”. Cần nói thêm rằngDeputythì không kèm theo dấu “-“ nhưVice. Tôi đề nghị nên sửa lại cho chuẩn hơn làAssociate Dean. Associate Dean có nghĩa là phó khoa. Tương tự,Deputy Directornên thay thế bằngAssociate Director, chứ không ai viếtVice-Diretor!Nói tóm lại, tôi nghĩ hệ thống đại học trong đại học là rất bất bình thường và không giống ai trên thế giới. Cũng chẳng giống đại học nào trong vùng Đông Nam Á. Có thể nói rằng Danh xưng đại học bằng tiếng Anh hiện nay quá tùy tiện và thiếu qui chuẩn, gây lẫn lộn cho đồng nghiệp quốc tế. Vì thế, việc ra qui định cách đặt danh xưng bằng tiếng Anh là rất cần thiết. Nhưng rất tiếc là qui định này vẫn còn nhiều sai sót, kể cả sai sót trong chức danh, có lẽ xuất phát từ hiểu lầm hay chưa thông thạo với hệ thống đại học ở nước ngoài. Trong bài này tôi đã đề nghị một số thay đổi cho phù hợp với danh xưng của, và chức danh khoa bảng trong, các đại học trên thế giới. Nhân dịp ghé qua trang nhà của VNU Hà Nội tìm thông tin thì thấy giao diện đã được đổi mới. Có thể nói là giao diện mới trông mát mắt hơn trước. Tôi chú ý đến bản tin “Thống nhất tên giao dịch góp phần tạo nên sức mạnh”. Đọc xong bản tin này, tôi thấy có vài hiểu lầm về những định danh như college, faculty, school, và chức danh của quan chức đại học. Bài này chỉ trình bày một cách khái quát nhất những hiểu lầm đang xem Phó hiệu trưởng tiếng anh là gì Một trong những điều làm “đau đầu” cho những đồng nghiệp nước ngoài là tên gọi các trường đại học trong hệ thống Đại học Quốc gia. Thật vậy, có lần đồng nghiệp tôi sang đó giảng dạy, và anh ta rất ngạc nhiên khi biết có đại học trong đại học. Có một anh kia còn đi lầm trường chỉ vì tên gọi! Những ai quen với cách tổ chức đại học ở các nước tiên tiến sẽ ngạc nhiên khi biết Đại học Quốc gia có nhiều “đại học con” như ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Bách khoa, Nói là “đại học con”, nhưng trường nào cũng đều có qui mô lớn chẳng thua kém gì, thậm chí còn lớn hơn, các đại học ở nước đề “đại học trong đại học” dẫn đến khó khăn và phức tạp trong danh xưng, nhất là danh xưng tiếng Anh. Chẳng hạn như ĐHQGTPHCM thì có tên chính thức là “Vietnam National University, Ho Chi Minh City”. Nhưng các trường thành viên cũng có tên gọi làuniversity, như Ho Chi Minh City University of Technology, University of Science Ho Chi Minh City, Ho Chi Minh City University of Social Sciences and Humanities, Chú ý, lúc thì tên thành phố viết sau tên trường đại học, nhưng có lúc thì lại viết trước tên trường! Những cách viết như thế này gây ra rất nhiều khó khăn trong việc nhận dạng đại học trong cơ sở dữ liệu khoa học quốc tế. Hơn thế nữa, cách viết tên đại học không nhất quán hoặc chẳng theo một công thức chuẩn còn gây ấn tượng cho đồng nghiệp nước ngoài rằng đại học Việt Nam chưa nghiêm túc trong việc định danh trên trường quốc may mắn thay, Đại học Quốc gia Hà Nội đang có nỗ lực làm thay đổi tình trạng nhập nhằng đó, ít ra là trong tên gọi. Trong bản tinThống nhất tên giao dịch góp phần tạo nên sức mạnh, ban giám đốc trường đang chấn chỉnh việc định danh trường và chức danh trong giao dịch bằng tiếng Anh của các đơn vị trong hệ thống ĐHQGHN. Đây là một việc làm rất đáng hoan nghênh. Nhưng đọc qua bài phỏng vấn, tôi thấy lấn cấn ở vài điểm mà tôi nghĩ là có sự hiểu lầm. Trong bài này tôi sẽ trình bày các điểm đó như sau. Theo nhận xét của lãnh đạo ĐHQGHN thì những đại học có vị thế đặc biệt có thể mang tên “quốc gia” national. Nhưng trong thực tế thì không phải như thế. Theo tôi biết thì chẳng có đại học nào dám nói mình có sứ mệnh quốc gia cả. Tất cả đại học đều có sứ mệnh khai sáng dân trí và xem đó là một đóng góp của họ cho sự phát triển của đất nước. Chẳng hạn như Đại học Quốc gia Úc ANU có sứ mệnh là “to be one of the world’s great research institutions, distinguished by outstanding teaching, guiding students to the frontiers of knowledge and the best standards of scholarship” tạm hiểu là trở thành một trong những viện nghiên cứu lớn trên thế giới qua giảng dạy xuất sắc, dìu dắt sinh viên đến những tri thức hiện đại và chuẩn mực học thuật cao nhất. Trường Đại học Sydney hay New South Wales, dù không có từnationaltrong danh xưng, nhưng cũng có những sứ mệnh tương tự. Gần ta hơn là Đại học Quốc gia Singapore, đề ra 3 sứ mệnh. Đó là nuôi dưỡng những học giả, tạo cơ hội cho họ trở thành những nhà lãnh đạo trong xã hội, những công dân toàn cầu; nghiên cứu có ảnh hưởng lớn, đóng góp tri thức nhằm cải thiện xã hội; và phục vụ cho sự phát triển xã hội và kinh tế quốc gia. Đại học công nghệ Nanyang Singapore không có từnationaltrong danh xưng, nhưng sứ mệnh của họ thì chẳng khác gì Đại học Quốc gia Singapore. Nói tóm lại, không cứ có chữquốc giamới có sứ mệnh quốc gia; tất cả đại học đều có sứ mệnh chung đóng góp tri thức và sứ mệnh riêng là đóng góp vào sự phát triển của quốc câu phát biểu mang tính khẳng định “Trên thế giới cách đặt tên đại học và các trường thành viên rất đa dạng, nhưng những đại học có tầm vóc quốc gia thì bao giờ cũng gắn với từ quốc gia – national. Ví dụ ANU Australia National University, SNU Singapore National University, SNU Seoul National University …” tôi thấy không đúng với thực tế. Chẳng hạn như Đại học Quốc gia Úc là đại học nhỏ, chỉ giới hạn trong một số bộ môn. So với các đại học lớn hơn và lâu đời hơn như Đại học Sydney, Đại học Melbourne, Đại học Queensland tất cả đều không có danh xưngnational thì Đại học Quốc gia Úc chỉ là một viện tí hon! Cũng cần nói thêm rằng ở Anh, Mĩ, Canada, không có trường nào mang danh xưngnationalđể mang “tầm vóc quốc gia” cả. Đại học Harvard, Yale, Oxford, Cambridge, Sorbonne, Toronto, đều không có tênnationalnhưng ai cũng biết uy tín của họ là tầm vóc toàn cầu chứ chẳng riêng gì trong National University chứ không phải “Australia National University”National University of Singapore – NUS chứ không phải “Singapore National University” – SNUUniversity of Malaya chứ không phải “University of Malaysia”. Bài phỏng vấn có câu “Trên thế giới rất nhiều đại học có mô hình giống ĐHQGHN”là một giả định không đúng. Không biết ở các nước Đông Âu thì thế nào, nhưng ở các nước phương Tây mà tôi có kinh nghiệm thì chưa thấy nơi nào mà đại học nằm trong đại học, hay có sự phân chia theo kiểu “đại học mẹ” và “đại học con” không thấy “đại học cha”! như VNU cả.. Trong bài trả lời phỏng vấn, vị phó giám đốc ĐHQGHN cho biết “Các trường đại học thành viên của các đại học này thường có 3 cách gọi. Thứ nhất là college, ví dụ college of Law, Australia National University Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Úc. Thứ hai là school, ví dụ Business School, University of London Trường Đại học Kinh doanh, Đại học London. Thứ ba, là university nhưng có nhận diện bằng cách đặt dưới university mẹ.” Nhưng hình như đây là một sự hiểu lầm. Tôi có thể giải thích chung như sau. Ở Úc và Mĩ, Anh, Canada, mỗi university đại học có nhiềukhoa. Khoa có thể gọi làcollege, nhưng cũng có thể gọi làfaculty. Sự chọn tên gọi college hay faculty là tùy theo ban giám hiệu. Chẳng hạn như ngày xưa, Đại học Macquarie họ gọi các khoa làcollege, nhưng khi có ban giám hiệu mới, họ sửa lại làfaculty. Phần lớn đại học Úc như Đại học New South Wales, Sydney, gọi các khoa làfaculty. Nhưng Đại học Quốc gia Úc thì gọi khoa là college, như College of Law Khoa Luật, và đây cũng chính là cách gọi của nhiều đại học Mĩ như Ohio State University chẳng thêm Viêm Họng Hạt Là Gì ? Dấu Hiệu Nhận Biết Và Cách Điều Trị Hiệu Quả. Chẳng hạn như trong Faculty of Medicine Khoa Y của trường ĐH New South Wales có nhiềuschoolnhưSchool of Medicine,School of Psychiatry,School of Medical Sciences, nhiên, trong vài trường hợp đặc biệt, có đơn vị dưới trường đại học lấy tên làschool. Thông thường đây là những đơn vị chuyên ngành professional school.Ở đây, tôi không nói đến những trường cá biệt. Những trường hợp này trường tuy là đại học nhưng do lí do lịch sử và “thương hiệu” quá lớn nên họ không cần danh xưnguniversity. Có thể kể những trường danh tiếng nhưLondon School of Economics,Dartmouth College,California Institute of Technology CalTech, mà không cần có danh xưng university – đại học, nhưng ai cũng biết đó là những trung tâm khoa học và giáo dục nổi tiếng trên thế cách hiểu trên, cách đặt tên mới của VNU rất khác thường. Theo qui định mới, các trường thành viên sẽ có tên VNU trước và theo sau là tên trường đại học. Chẳng hạn như VNU – University of Engineering and Technology. Nếu viết đúng làVietnam National University – University of Engineering and Technology. Hai chữ university gắn liền nhau! Đó là một danh xưng lạ lùng và có thể nói là lượm cách gọi mới, giám đốc làPresident; Phó Giám đốc làVice-President; Hiệu trưởng làRector; Phó hiệu trưởng làVice-Rector; Trưởng Ban, Giám đốc trung tâm làDirector; Phó Trưởng Ban làVice-Diretor; Trưởng Khoa làDean, Phó Trưởng Khoa làDeputy-Dean, đây cần phải phân biệt và quán triệt sự khác biệt giữa hai chữvicevàdeputy. Hai chữ này nếu dịch sang tiếng Việt đều có nghĩa trong tiếng Anh thì cách dùng không phải đơn giản và tùy tiện được. Nói một cách ngắn gọnDeputycó nghĩa đen là người có thể đóng vai trò thay mặt cấp trên. Hiểu theo nghĩa hiện đại là người được ủy quyền. Và chính vì thế mà có động từdeputize– tức ủy từ gốc Latin có nghĩa là “thay thế”. Do đó, vice-president là người có thể thay thế tổng thống trong trường hợp / tình huống đặc biệt. Tiếng Anh chuẩn không códeputy dùng cho các chức danh trong hệ thống khoa bảng và hành chính. Còn deputy thường dùng phổ biến trong các cơ sở kinh doanh. Người ta nóideputy director, chứ chẳng ai tính nghiêm nghị hơndeputy. Chức danhVice-Chairmannghe nghiêm trang trangDeputy Chairman, vìVice-Chairmanlà phó chủ tịch, cònDeputy Chairmancó thể là người được ủy quyền chủ thêm Mã Giảm Giá Binomo Hiểu như thế mới thấy các chức danh mà ĐHQGHN sắp ban hành là thiếu chuẩn mực, nếu không muốn nói là sai về tiếng Anh. Tôi góp ý như sauVề chức danh giám đốc đại học quốc gia, thì có thể sử dụngChancellorhoặcPresident. Ở Mĩ, hiệu trưởng có khi là President, nhưng cũng có khi là Chancellor. Ở Úc và Anh, Vice-Chancellor có nghĩa là hiệu trường chứ không phải phó hiệu trưởng như một bài báo trên Tia Sáng hiểu sai. Do đó, ở trường Đại học New South Wales, người ta in danh thiếp của hiệu trưởng là Vice-Chancellor và President để đồng nghiệp Mĩ hiểu đúng. Tôi đề nghị giám đốc ĐHQG nên là Chancellor và mở ngoặc là President để cho rõ ràng hơn. Danh xưng Chancellor nghe nghiêm trang và khoa bảng hơn là President thường dùng trong doanh nghiệp và chính trị.Hiệu trưởng các trường thành viên thì nên gọi làPrincipal, chứ không nên gọi làRector. Rector là chữ gốc Latin, có nghĩa là “người cai trị”, thường là chức danh hiệu trưởng của các trườngđại học độc lậpbên Âu châu, nhưng cũng có khi là hiệu trưởng trung học và trường dạy thể thao! Nếu trường là thành viên như college trong Đại học Oxford hay Cambridge thì nên gọi làPrincipal. Còn phó hiệu trưởng trường thành viên thì có thể gọi trưởng thì nên gọi làDean, nhưng phó khoa thì không nên gọi là “Deputy-Dean”. Cần nói thêm rằngDeputythì không kèm theo dấu “-“ nhưVice. Tôi đề nghị nên sửa lại cho chuẩn hơn làAssociate Dean. Associate Dean có nghĩa là phó khoa. Tương tự,Deputy Directornên thay thế bằngAssociate Director, chứ không ai viếtVice-Diretor!Nói tóm lại, tôi nghĩ hệ thống đại học trong đại học là rất bất bình thường và không giống ai trên thế giới. Cũng chẳng giống đại học nào trong vùng Đông Nam Á. Có thể nói rằng Danh xưng đại học bằng tiếng Anh hiện nay quá tùy tiện và thiếu qui chuẩn, gây lẫn lộn cho đồng nghiệp quốc tế. Vì thế, việc ra qui định cách đặt danh xưng bằng tiếng Anh là rất cần thiết. Nhưng rất tiếc là qui định này vẫn còn nhiều sai sót, kể cả sai sót trong chức danh, có lẽ xuất phát từ hiểu lầm hay chưa thông thạo với hệ thống đại học ở nước ngoài. Trong bài này tôi đã đề nghị một số thay đổi cho phù hợp với danh xưng của, và chức danh khoa bảng trong, các đại học trên thế giới.
hiệu phó tiếng anh là gì